Okres ten otwiera dokument księcia opolskiego Władysława, a zamyka przejście miasta pod panowaniem pruskiej w wyniku rozbiorów Polski.
W 1391 r. miasto spłonęło prawie doszczętnie . Jest o tym wzmianka w dokumencie z 1391 r. wydanym przez księcia opolskiego Władysława , który zwalnia nim mieszczan mikstackich na okres 5 lat od opłaty różnych danin aby w ten sposób umożliwić jak najszybciej odbudowę miasta . Dokument wydał Książę opolski , gdyż do niego należała wtedy Ziemia Wieluńska z Mikstatem .a oto treść tego dokumentu po łacinie w tłumaczeniu na Język polski:
„ My Władysław z łaski Bożej , Książe ,kujawski ,dobrzyński itd. oznajmujemy niniejszym wszystkim , których to dotyczy , iż uwzględniając spustoszenie Mikstada , zniszczonego – och nieszczęścia –przez pożar i jako od chwili owego zniszczenia daliśmy mieszkańcom wymienionego miasta Mikstad na przeciąg 5 lat pełna swobodę , tak i teraz i udzielamy poszczególnym przychodniom pragnącym osiedlić się na miejscach opuszczonych wszelką swobodę , podobnie n przeciąg 5 lat , dlatego zezwalamy z nadzwyczajnej łaski naszej , aby ilekroć rajcy tamże w Mikstadzie sól sprzedawać będą , zawsze nie na wozach , lecz w swoich schowkach przechowywać mogli. A przyległych miast ról chcemy , aby mieszkańcy i przychodnie do płacenia czynszu zobowiązani byli .Nawet , gdy wozy ze solą do rzeczonego miasta przyjadą, mogą rajcy sami od swych woźniców przywieziona sól kupować i sprawdzać sobie za naszym osobistym pozwoleniem. Dan w Ostrzeszowie we czwartek przed uroczystością Narodzenia św. Jana Chrzciciela, roku Pańskiego 1391”.
Z powyższego akapitu wynika , że rajcy (radni) miasta Mikstatu otrzymali od księcia opolskiego prawo kupna soli bez ponoszenia opłat na rzecz kasy książęcej w Opolu , co w owych czasach było wszędzie praktykowane i z czego książęta czerpali bardzo pokaźne dochody . Mieszkańcy i pragnący osiedlić się w mieście otrzymali zaś 5 lat tzw. Wolnizny w związku ze niszczeniem miasta przez pożar.
Pożar ten spowodował także przeniesienia miasta na inne miejsca, gdyż dotąd – jak to już zaznaczono powyżej- miasto znajdowało się na obcej wsi komorowa lub też w jej pobliżu .
Po pożarze pobudowano miasto na gruntach pustych pomiędzy Komorowem a przygodziczkami , czyli najprawdopodobniej na miejscu znanym do dzisiaj „Topiołki” lub gdzieś w pobliżu . w tym czasie miasto posiadało już drewniany kościół po wezwaniem św. Trójcy , ale nie posiadało własnej parafii , lecz należało do Kotłowa, jednej z najstarszych parafii w Polsce . Kościółek mikstacki był więc tylko kościołem parafii Kotłowskiej . kościołek nie został jednak wybudowany w „Topiłkach”, lecz w pewnej odległości od ówczesnego miasta tzn. górze kościelnej ( obecnie żwirownia przy ul. Podgórnej ) .Samodzielna parafia mikstacka powstała dopiero w 1471 r. w wyniku odpowiedniej decyzji papieża Pawła II i aż do 1821 r.- podobnie jak i parafia Kotłowska – należała do diecezji wrocławskiej (od tego czasu należały do archidiecezji poznańskiej ).
W Mikstacie był w tym czasie również młyn , o którym pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi już z 1366 r. Młyn w tych czasach jest dowodem większego znaczenia gospodarczego miasta.
Miasto i później nie miało jednak szczęścia , gdyż w 1478 r. znów spłonęło prawie doszczętnie. Po żary trawiące całe miasto miały w tych czasach miejsce nie tylko w Mikstacie , ale we wszystkich ówczesnych miastach , co było spowodowane głownie ich drewnianą zabudową. Drewniane budynki kryte słomą powodowały bardzo szybkie rozprzestrzenianie się ognia . w tym okresie (dokładna data nie znana ) spłonęło także drewniany kościółek mikstacki na górze kościelnej . Miasto zostało ponownie odbudowane , lecz znów na innym miejscu, na którym znajduje się do dnia dzisiejszego . Wyniku więc pożaru w 1478 r. nastąpiło drugie i ostatnie już przeniesienie miasta , a jednocześnie znalazło się ono na trzecim miejscu (Komorów , prawdopodobnie „ Topiołki ” , miejsce obecne od 1478 r. ). Również na innym miejscu wybudowano drewniany kościół, na którym znajdujecie się obecnie duży kościół murowany . Miejsce dawnego spalonego kościoła na górze kościelnej zajął później wiatrak, rozebrany krótko przed ostatnia wojną , a obecnie znajduje się tam żwirownia
Mikstat – jak to już zaznaczono kilka razy – był miastem co najmniej od 1366 r. Sam dokument lokacyjny zaginał . Król Zygmunt Stary wydał więc miastu nowy dokument w 1528 r. , odnawiając i potwierdzając nim dawne magdeburskie prawo miejskie i inne nadane w międzyczasie przywileje . Z treści dokumentu wynika ,że miasto podupadło i zubożało , a więc panujący chce mu udzielić jak najdalej idącej pomocy. Treść wymienionego dokumentu jest następujące:
„ W imię Pańskie Amen . Na wieczną rzeczy pamiątkę . My, Zygmunt, z łaski Bożej, król polski, wielki Książe litewski i ziemi krakowskiej , sandomierskiej , sieradzkiej , łęczyckiej , kujawskiej , ruskiej , pruskiej , mazowieckiej , chełmińskiej , elbląskiej ,pomorskiej itd. pan i dziedzic. Oświadczam niniejszym pismem…ponieważ mieszkańcy miasta naszego Mikstatu , w ziemi kaliskiej położonego wykazali wobec Nas , iż przywileje , dane tymże przez
Naszych Poprzedników , prawo niemieckie i targ tygodniowy obejmujące , przypadkiem zagięły, prosząc Nas , abyśmy im zaginione pisma odnowili , oraz na nowo potwierdzili . My zaś , ich słuszną i rozsądną prośbę łaskawie uwzględniając , pragniemy , aby miasto to Mikstat , które z różnych wypadków upadło , pod Naszym szczęśliwym panowaniem znowu się podniosło i sądzimy , iż temu miastu Mikstatowi i mieszkańcom jego prawo niemieckie , tak zwane magdeburskie , dane i udzielone być powinno, jako je też niniejszym dajemy i udzielamy , wyłączając wszystkich i poszczególnych mieszkańców tegoż miasta spod wszelkiej jurysdykcji i władzy wszystkich i poszczególnych królestwa Naszego wojewodów , kasztelanów starostów , sędziów i pod sędziów i wszelkich urzędników i tychże wykonawców . I tak wobec tychże i ich zastępców w sprawach wielkich i małych , jako to kradzieży, zabójstwa, skaleczenia , podpalenia i wszelkich innych przewinień przed sąd powołani , odpowiadać i żadnych kar płacić nie potrzebują , chyba tylko przed swoim wójtem lub jego zastępcą . W wyżej przytoczonych sprawach kryminalnych dajemy niniejszym temuż wójtowi lub jego zastępcy wszelką W odpowiedzi władzę wysłuchiwania , Sędzia , upominania , karania ,zasądzania i czynienia wszystkiego innego , czego prawo niemieckie wymaga , usuwając wszelkie prawo polskie , oraz wszystko inne co prawo niemieckiemu stoi na zawodzie . Oprócz tego ustanawiamy w tyże mieście Mikstadzie w każdym tygodniu i to we czwartek targ. Dając wszystkim i poszczególnym kupcom i innym ludziom jakiego bądź stanu do wyżej wymienionego miasta Mikstad w dniu targowym wszelka opiekę i wszelkie prawo przyjścia , kupowania , rzecz za rzecz wymijania i inne rodzaju handlu wykonania . Z resztą stanowimy i rozporządzamy , aby kiedykolwiek mieszkańcy Mikstada z sieciami polować będą z rozkazu Starosty Naszego czy burgrabi grodu Grabowskiego , ma które to łowy tylko piechotę iść potrzebują , tylekroć zawsze trzecią sztukę kaliegokolwiek upolowanej zwierzyny do ogólnego swego użytku wziąć mają. Co niniejszym pieczęcią Naszą potwierdzamy .Dan w Piotrkowie na sejmie generalnym, w dniu św. Męczenników Fabiana i Sebastiana roku Pańskiego 1528, a rządów Naszych roku 21”.
Wyżej cytowany dokument Królewski miał bardzo duże znaczenie dla Mikstatu. Dokumentem tym zostało bowiem odnowione i potwierdzone już dawniej nadane miejskiej, a przede wszystkim prawo miejskie (niemieckie w postaci magdeburskiego).Miasto otrzymało również pełny samorząd , gdyż zostało wyłączone spod integracji różnych urzędów państwowych. Ograniczone zostały także uprawnienia starosty grabowskiego (starostwo niegrodowe ,królewszczyzna ) w stosunku do miasta i mieszczan mikstackich . Dla rozwoju gospodarczego miasta duże znaczenie miało potwierdzenie prawa urządzania we czwartki tygodniowych targów oraz nadanie sprzedającym i kupującym różne uprawnień. Zasięg rynku lokalnego Mikstatu wahał się tym czasie w promieniu około 5 km i obejmował Biskupice Zabaryczne, Kaliszkowice Kaliskie , Kaliszkowice Ołobockie , Komorowa , Kotłowa , Przedborowa i Strzyżewa . O znaczeniu gospodarczym miasta w tym okresie może świadczyć chociażby ówczesny zasięg rynku powiatowego Ostrzeszowa , Który wahał się w promieniu najwyżej około 10 km , a Wieluniu około 15 km.
Król Zygmunt stary wydał jeszcze jeden dokument dla miasta Mikstu w 1546 r. Treść tego dokumentu jest następująca :
„ Zygmunt z Bożej łaski , król polski , wielki Książe litewski ,ruski, pruski, mazowiecki itd. Pan i dziedzic . Oświadczamy niniejszym wszem wobec i każdemu z osobna , komu to wiedzieć przynależy , iż przedłożono Nam w imieniu , dbałych tj. burmistrza i rajców i całej gminy mieszczan Mikstada , pisma zawierające przywileje , dane przez Władysława , Księcia opolskiego i kujawskiego , a opatrzone pieczęcią samego księcia pana i proszono Nas, abyśmy je z powodu starości tychże odnowić , zatwierdzić i tutaj słowo w słowo przepisać chcieli . Sądzimy , iż wszystkie te razem wzięte i w szczególnym wymienione oraz słowo w słowie spisane , na próbę powyższych mieszczan Mikstada odnowione i potwierdzone być powinny , jako też odnawiamy i potwierdzamy, jako dowód, pieczęć Nasza położona jest ”.
Dokumentem króla Zygmunta Augusta z 1548 r. w granice Mikstatu został wyłączona Siedlec , należący wówczas do Wacława Zaremby , kasztelana nakielskiego i starosty grabowskiego . Miasto zostało zobowiązanie jedynie do płacenia staroście z nabytego Siedlca rocznie 10 groszy z łonu ziemi i proboszczowi mikstackiemu rocznie 5 groszy z łonu .
Następnie król Zygmunt August dokumentem z 1552 r. ponownie potwierdził prawa miejskie oraz prawa mieszczan mikstackich i posiadłości miejskiej . Król Zygmunt II Waza dokumentem z 1589 r. znów potwierdził prawa miejskie o mieszczan oraz prawo urządzania cotygodniowych targów we czwartki .
Ten sam król w 1590 r. nadał miastu przywilej na urządzaniu 4 jarmarków w roku obok targów cotygodniowych, a mianowicie na św. Wojciecha (czerwiec , wrzesień , styczeń kwiecień – kolejność według przywileju). Prawo odbywania w Mikstacie czterech jarmarków rocznie oraz targów w każdym tygodniu jest dowodem dość znacznego rozwoju życia gospodarczego i znaczenia miasta w omawianym okresie. Mikstat był więc przy końcu XVI wieku dość ważnym ośrodkiem gospodarczym i handlowym nie tylko dla bliższej , ale także i dla dalszej okolicy .
Dla życia gospodarczego miasta duże znaczenie miał także dokument króla Zygmunta III Wazy z 1594 r. Dokument m tym król potwierdził przywileje (artykuły ) słodowników mikstackich . Treść dokumentu jest ciekawa , a więc podaje się jego brzmienie:
„ … Burmistrz Tomasz Głowacki . Rada- Jan świbka , Maciej Zawieja , Adma Kowalczyk , Jan Płóciennik . Cechmistrz i majstrowie rzemiosła słodowniczego (Mielczarskiego ,piwowarskiego) Jakub Wolsmach , Grzegorz Nieżak, Szczepan Biedota , Szymon Graka, Gabryel Liśnik, Wacław Wolsmaszak inni. Kto chce do cechu wstąpić lub majstrem zostać dowód wyuczenia rzemiosła i prawko miejskie przyjąć i wkupione do cechu złożyć 3 grosze , 4 funty , co roku do cechu 8 złotych na 4 raty na Suche dni , 2 beczki piwa , kolacje dla braci cechowych (2 pieczenie za 10 groszy , chleb za 6 groszy ), służbę w kościele . Cechmistrza wybierają wszyscy mistrzowie . Przepisy odnośnie zebrań, pogrzebów, posłuszeństwa, pracy itp. Gdyby brat robiąc w browarze spalił ,stłukł lub zepsuł kocioł albo inny statek ma go na swój koszt kupić lub naprawić i za karę dać funt wosku. Przepisy dotyczące produkcji, bezpieczeństwa od ognia itp. …O ile brat przyjmie uczucia , to 2 tygodnie prób ,a potem do cechu złożyć 12 groszy , beczkę piwa i z mistrzem zgodzić się do warunków ucznia. Żaden z miasteczka nie może kupować piwa ze wsi , ani go szynkować, gdyż piwo to może zabrać cech. Poza cechem nie wolno robić sodu , gdyż sód zabierze cech, a winny zapłaci 3 grzywny kary”. Z cytowanego dokumentu wynika ,że w Mikstacie już przy końcu XVI wieku była znacznie rozwinięta produkcja piwna, a piwowarzy posiadali własny cech , gwarantujący im monopol na te produkcję i jej zbyt.
Król Zygmunt III Waza przywilejem z 1603 r. wydanym w Krakowie znów zatwierdził wszystkie dotychczasowe prawa i przywileje miejskie , jak również posiadłości miasta. W dokumencie jest także wzmianka o młynie mikstackim.
W 1611 r. miasto otrzymało zezwolenie na założenie szpitala. Trzeba jednak zaznaczyć ,że nie chodziło w tym przypadku o szpital w obecnym tego znaczeniu (zakład leczniczy ), lecz o przytułek dla ubogich. Nazwa ta zachowała się w Mikstacie do dnia dzisiejszego.
Bardzo ważnym dla miasta był dokument króla Zygmunta III Wazy z 1619 r. (wydany w Warszawie ), którym król zwolnił mieszczan mikstackich od podnoszenia wszelkich ciężarów na rzecz starosty Grabowskiego .Chodziło w tym przypadku o różnego rodzaju opłaty i darmową pracę rzecz starosty. Przywilejem zaś z 1621 r. wydanym również w Warszawie ten sam król panownie potwierdził wszystkie dotychczasowe prawa miejskie. W dokumencie wspomnina się także o posiadłości miejskiej Siedlcu.
Król Władysław IV Waza dokumentem z 1633 r. wydanym w Krakowie znów potwierdził wszystkie prawa miejskie i mieszczan mikstsckich. W dokumencie jest mowa m.in. o młynie, polach, łąkach, ogrodach i sodowni. Z dokumentu wynika, że w Mikstacie rozwijało się w dalszym ciągu wyrabianie piwa, będącego poważnym środkiem utrzymania wielu jego mieszkańców.
Król Jan Kazimierz Waza w 1649 r. ponowanie potwierdził prawa miejskie, a w szczególności wszystkie posiadłości miejskie, a między innymi także i Siedlce .Jego następca król Michał Korybut Wiśniewski w 1669 r. potwierdził wszystkie prawa i przywileje miejskie nadane miastu przez poprzedników .W dokumencie wspomina się o Siedlcu ,piwowarach, jarmarkach i targach mikstackich .Król nadał także prawo korzystania z lasów do budowania i na opał .
Następca Michała król Jan III Sobieski w 1681 r. potwierdził prawa miasta i mieszczan mikstackich.
W dokumencie wpisania się dość często o uprawnieniach miasta i mieszczan w stosunku do Siedlca i okolicznych lasów. Król August II Sas w 1713 r. potwierdził prawa miejskie oraz zarządził aby dziesięciny na rzecz proboszcza mikstackiego były przekazywane dwa razy w roku , a mianowicie na św. Wojciecha (23 kwietnia ) i św. Rocha (16 sierpnia ). Król August III Sas w 1746 r. znów potwierdził wszystkie prawa miasta i mieszczan mikstackich , a szczególnie zaś magdeburskie prawo miejskie, posiadłości w Siedlcu i uprawnienia w stosunku do lasów.
Ostatni dokument królewski dla Mikstatu w okresie Polski przedrozbiorowej został wydany przez ostatniego króla polskiego S t a n i s ł a w a A u g u s t a Poniatowskiego w Warszawie w 1773 r. Król potwierdził nim wszystkie prawa miejskie i mieszczan mikstsckich , a w szczególności magdeburskie prawo miejskie oraz dawniejsze już zwolnienia mieszczan od podnoszenia ciężarów i powinności na rzecz starosty grabowskiego. W dokumencie mówi się także o uprawnieniach w stosunku do Siedlca i lasów .
Z powyższego zestawienia i krótkiego omówienia wynika , że królowie polscy wydali wiele dokumentów w okresie od początku XVI do końca XVIII wieku dla miasta Mikststu i jego mieszczan . Jest to oczywiście zrozumiałe ,gdyż Mikstat był miastem królewskim. Omawianym potwierdzili jedynie głownie prawa miejskie i mieszczan mikstsckich, nadane im już przed XVI w. przez ich poprzedników oraz w kilku przypadkach nadali nowe prawa i przywileje . Duże znaczenie miało przede wszystkim ograniczenie i prawie zupełne zlikwidowanie uprawnień starostów Grabowskich w stosunku do miasta i jego mieszczan . Przywileje królewskie miały dodatni wpływ na rozwój i życie gospodarcze miasta oraz byt jego mieszkańców .
Ludność miasta utrzymywała się w pewnym zakresie z rzemiosła (piwowarzy , kowale , krawcy, kuśnierze, szewcy, siodlarze, kołodzieje ) .Głównym środkiem utrzymania było jednak rolnictwo którym –chociaż w mniejszym zakresie – zajmowali się nawet rzemieślnicy . Rolnictwo było nie tylko głównym środkiem utrzymania dla rolników w pełnym tego słowa znaczeniu , ale również pobocznym i dodatkowym dla wieku rzemieślników, którzy nie zawsze mogliby utrzymać swe rodziny z zajmowanie się samym tylko rzemiosłem . Mikstat w omawianym okresie – podobnie zresztą do dnia dzisiejszego – był wiec miasteczkiem rolniczym .
Rolnictwo nie dawało jednak zbyt dużych dochodów , gdyż gleba jest w tych okolicach bardzo słaba. Do połowy XVIII w. narzędzia pracy w rolnictwie były bardzo prymitywne . Stanowiły drewniane pługi zaopatrzone jedynie w żelazowe kroje, drewniane radła posiadające tylko żelazne radlice i drewniane brony. Żniwa przeprowadzono przy pomocy sierpów ,a kosy używano jedynie ścinania trawy. Do młocki używano cepów . Nie znano sieczkarni, a jedynie tzw. Lady z przenocowanymi do nich kosami. Wozy nie miały kół okutych żelazem ani żelazowych osi. Systemem rolnym była nadal trójpolówka . Stałe uprawiania zbóż kłosowych doprowadziło do wyjałowienia i tak już lichej ziemi. Ziemniaki i inne rośliny okopane i pastewne nie były jeszcze znane. Wydajność planów była bardzo mała, gdyż z jednego zasianego ziarna uzyskania zaledwie 2 lub 3 ziarna.
Sytuacja poprawiła się nieco w drugiej połowie XVIII w. Pojawiły się wtedy bowiem ulepszone narzędzia pracy w rolnictwie , jak pługi posiadające coraz więcej części żelazowych, brony drewniane ale już z żelazowymi zębami oraz wozy z okutymi kołami i żelazowym osiami . Również pozytywne zmiany nastąpiły w sposobie prowadzenie gospodarki rolnej, gdyż trójpolówkę zastąpione płodozmianem, czyli nie odpoczywało już tzw. pole ugorowe, ale wykorzystywane je pod uprawę roślin okopowych i pastewnych. Przy końcu XVIII w. pojawiły się pierwsze ziemniaki, które zaczęły także zastępować zboże w produkcji spirytusu . Gospodarstwa rolne były jednak bardzo rozdrobnione i znajdowały się w kilku kawałkach, co było spowodowane częstymi podziałami ziemi wśród członków rodzin.
Najstarsza wzmianka źródłowa o szkole mikstackiej pochodzi z 1670 r.